Lúc còn bé, chắc bạn từng nghe nói, nếu như sờ hay đụng phải da cóc thì sẽ bị mụn cóc. Thật ra, căn bệnh do một loại virus gây ra. Việc đi chân không ở một vài nơi ẩm ướt như ngoài đồng ruộng, ở một số phòng tắm công cộng, hồ bơi… sẽ làm tăng nguy cơ mọc mụn cóc ở bàn chân.

- Mụn cóc là các u nhỏ tăng sản lành tính của lớp thượng bì, cách chữa trị mụn cóc ở chân bề mặt thường sần sùi, gây ra bởi virus HPV (Human Papilloma Virus). HPV tấn công vào da qua những vết trầy xước bên ngoài. Mụn cóc có thể phát triển trong nhiều tháng mới nhìn thấy được.

- Căn bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng tỷ lệ mắc phải ở trẻ em cao hơn vì chúng hiếu động cũng như thường xuyên làm trầy sướt chân tay, hay đi chân không, cắn móng tay, nghịch đất cát, lê la dưới đất... Virus HPV thường sống ở một số nơi ấm - ẩm nên việc đi chân đất ở những nơi này sẽ dễ bị mụn cóc bàn chân hơn. Làm móng, cắt khoé móng chân, tay… cũng là nguyên nhân thường gây mụn cóc ở người lớn (nhất là phụ nữ).

- người bệnh bị suy giảm hệ miễn dịch như lúc bị ung thư máu, lymphoma hay nhiễm HIV/AIDs dễ bị mụn cóc cũng như thường lâu khỏi.
I. Một số dạng mụn cóc: Có hai dạng mụn cóc hay gặp

1-Dạng mụn cóc thông thường (Common warts)
Là các cục sẩn cứng nhô trên da, mặt sần bệnh sùi, hình tròn, độ dài từ 2mm đến vài chục milimét, có màu xám. Có thể gặp mụn cóc này ở bất cứ tại vùng nào trên da, thường gặp nhất là ở bàn tay do chung đụng nhiều. Mụn cóc có thể mọc ở những vị trí đặc biệt:

- Ở dưới lòng bàn chân, dưới móng tay, dưới móng chân lúc chạm vào thường gây đau nhói.
- Mụn cóc Mosaic (Mosaic Warts): Bao gồm nhiều mụn cóc nhỏ mọc thành chùm ở lòng bàn chân,gót chân.
- Mụn cóc ở bộ phận sinh dục (Genital Warts): Gặp ở bộ phận sinh dục đàn ông, đàn bà, chung quanh ở hậu môn, có triệu chứng gần giống như căn bệnh mào gà. Trong trường hợp có giao hợp tình dục thì dễ bị lây.

2-Dạng mụn cóc phẳng (plane warts)
Là những sẩn nhỏ hơi nhô cao trên mặt da, nhìn cũng như sờ kỹ mới phát hiện được. Kích thước từ 1mm đến 5mm, màu vàng nâu, bề mặt trơn láng. Loại mụn cóc này thường lây nhiễm nhanh nên thường có vài chục đến hàng trăm cái mọc trên da, có lúc mọc thành vệt dài gọi là hiện tượng Koebner. Vị trí thường thấy ở lưng bàn tay, cẳng tay, mặt cổ. Khi mụn cóc đã lan truyền nhiều, việc điều trị cần được thực hiện nhiều lần quá mất thời giờ.

II. Cách lây nhiễm

1- Tiếp xúc trực tiếp với mụn cóc của người bệnh như sờ, cọ sát, cầm nắm… Ngoài ra, căn bệnh cũng có thể lây qua việc dùng chung đồ dùng với người có mụn cóc như khăn lau, giầy dép, quần áo. Thông thường phải mất 2-3 tháng sau lúc tiếp xúc với bệnh nhân thì mới biết có bị lây hay không.

2-Tự lây truyền (“nhảy”) trên bản thân người bệnh: Từ vài mụn cóc lớn ban đầu (còn được gọi là “mụn cóc mẹ”), chúng lây lan sang các vùng da lân cận hay các tại vùng da bị tiếp xúc trực tiếp (như cào, gãi, cầm nắm) và tạo ra nhiều “mụn cóc con” nhỏ li ti. Các mụn con này sẽ phát triển rồi tiếp tục lan truyền theo cấp số nhân!

- Ngoài việc gây mất thẩm mỹ, mụn cóc bàn chân còn dẫn đến những biểu hiện khác. Lúc phát triển to hoặc nằm ở những vị trí bị đè ép khi đi bộ hay chạy (gót chân, đầu ngón chân cái…), chúng sẽ gây đau hay tạo cảm giác vướng cộm rất khó chịu. Mụn cóc quanh móng chân có thể làm nứt nẻ cũng như đau.

- những trường hợp mụn cóc bàn chân có thể tự biến mất sau nhiều tháng hay nhiều năm, nhưng đa số vẫn tồn tại, phát triển và lây lan trong thời gian dài. Vì thế, khi chúng phát triển nhiều, to, đau, chảy máu khi va chạm, làm rất khó chịu, chữa mụn cóc ở chân mất thẩm mỹ thì cần phải điều trị. Mụn cóc là các u sùi lành tính ngoài da, Do đó việc điều trị cũng phải lành tính, không gây hại cho bệnh nhân và ngăn chặn tối đa những tác dụng phụ.

III. Một vài biện pháp điều trị phổ biến

- Vì đây là căn bệnh dẫn đến do virus, trong rất trình bệnh có khi căn bệnh tự nhiên khỏi không để lại dấu vết gì trong vòng 6 tháng. Tuy nhiên trường hợp này cũng ít xảy ra, điển hình là gặp ở trẻ em. Càng để lâu mụn cóc thường có khuynh hướng lây lan nhiều hơn, Do đó cần thiết là nên điều trị càng sớm càng tốt.

- Có nhiều phương pháp gọi là "chữa mẹo" trong dân gian nhưng cho đến nay chưa có phương pháp nào đáng tin cậy hoàn toàn vì đã nhiều người áp dụng nhưng không thấy có kết quả .
1. Tự điều chỉnh tại nhà: Chọn giày dép thích hợp, vừa vặn, không chật hay rộng khá. Giữ chân luôn khô ráo cũng như thay tất thường xuyên. Dùng các miếng đế lót, đệm lót (trong giày-dép) ở vị trí có một số mụn cóc để bớt đau hay rất khó chịu. Ngoài ra, có thể dùng đá bọt nhám khi tắm chà lên bề mặt mụn để giảm bớt độ dài cũng như độ sần bệnh sùi.

2. Chấm acid: lúc mụn dưới 0,5 cm sử dụng dung dịch acid Salicylic và Lactic (Duofilm, Collomack). Thuốc sẽ làm tiêu hủy, bong tróc các tế bào sừng cùng với vi rút ở mụn cóc. Tuy nhiên, phải mất nhiều tuần mới có thể làm mụn biến mất hoàn toàn. Người bệnh có thể dùng một số chế phẩm này tại nhà, nhưng để dùng thuốc hiệu quả, cần rửa sạch tại vùng sẽ chấm thuốc bằng xà phòng.

- Cọ sát nhẹ bề mặt mụn bằng tay hay đá mài, que dũa móng tay… để loại bỏ lớp tế bào chết (do lần thoa thuốc ngày hôm trước); thoa thuốc lên bề mặt hay ngay cuống (mụn cóc hình dây) của mụn. Hạn chế tối đa việc để thuốc dính ra ở vùng xung quanh. Thuốc sẽ khô rất nhanh cũng như để lại lớp thuốc màu trắng. Đậy kín nắp chai thuốc ngay sau khi thoa cũng như để chỗ mát, vì thuốc dễ bay hơi, thoa mỗi ngày 1 lần sau khi tắm. Tuy nhiên, không được tự sử dụng thuốc lúc có một vài căn bệnh như đái tháo đường, căn bệnh tim - mạch, rối loạn tuần hoàn ngoại vi, mụn cóc bị nhiễm trùng...

3. Chấm Nitơ lỏng: Thường được chia làm nhiều đợt, mỗi đợt cách nhau khoảng 1-2 tuần sẽ cho kết quả tốt (có người khỏi hoàn toàn). Thuốc được sử dụng là khí Nitrogen ở dạng hóa lỏng nên có nhiệt độ quá thấp (-196oC). Thuốc ít để lại sẹo hay biến đổi sắc tố ở vị trí chấm nhưng thường gây khó chịu lúc chấm, có thể gây phồng nước cũng như gây đau nhiều ngày sau khi chấm.

4. Đốt điện (Electrosurgery): Áp dụng cho một số mụn cóc dưới 1 cm hay ở vị trí khó tiểu phẫu (ví dụ, ở kẽ ngón chân, tay). Mụn cóc sẽ được giải phẫu lấ đi bằng dòng điện cao tần. Ưu điểm của việc đốt điện là tiến hành rất nhanh, đơn giản, rẻ tiền cũng như có thể khoét sâu lấy hết nhân mụn cóc. Khuyết điểm là thời gian lành vết thương lâu hơn (tiểu phẩu), chăm sóc vết thương phải kỹ lưỡng hơn, dễ bị nhiễm trùng (vì vết thương hở), chảy máu ở những vết thương to cũng như không nên may cầm máu.

5. Tiểu phẫu (gây tê tại chỗ): Áp dụng cho mụn có kích cỡ dưới 2 cm cũng như ở vị trí bằng phẳng (gót chân, cạnh bàn chân, lòng bàn chân…). Ưu điểm của tiểu phẫu là thời gian lành vết thương nhanh hơn đốt điện, chăm sóc vết thương sau mổ dễ dàng, ít nguy cơ nhiễm trùng hơn (vết thương kín) nhưng giá tiền cao hơn, dễ bị tái phát vì không lấy hết nhân mụn cóc được cũng như có thể để lại sẹo.

6. Tiêm Bleomycin tại chỗ hoặc tiêm Interferon trong trường hợp mụn cóc khó điều trị.

Lưu ý:
- không nên làm bể, rút dịch… bóng nước trên bề mặt vết thương chấm nitơ lỏng. Nếu như có một vài biểu hiện và triệu chứng sưng, nóng, đỏ và đau, tiết dịch hay mủ, mùi hôi, sốt cao hay ớn lạnh… thì có thể vết thương bị nhiễm trùng.

- Đôi khi mụn cóc tái phát nhanh do những mụn mẹ đã gieo rắc vi rút cũng như tạo những mụn con ở những ở vùng da xung quanh trước khi chúng được điều trị. Một số mụn cóc con này có kích cỡ khá nhỏ nên không thể phát hiện được lúc điều trị mụn mẹ. Vì vậy, nên điều trị mụn cóc sớm ngay khi mới phát hiện để tránh hiện tượng tự truyền như trên.

- Để tránh tái phát nhiều lần, bệnh nhân phải được dặn dò và tự theo dõi hằng ngày trong 2-4 tuần tại một số vị trí tổn thương cũ để phát hiện ngay bất kỳ dấu hiệu tái phát nào. Điều trị lại (chấm acid, nitơ, đốt điện, tiểu phẫu…) càng nhanh càng tốt một vài tổn thương “tái phát”, trước khi virus kịp lây nhiễm ra một số vùng da xung quanh.

Trường hợp đặc biệt, có lúc chỉ cần điều trị “mụn cóc mẹ”, vài tuần sau những “mụn cóc con” bỗng nhiên tự biến mất không cần phải can thiệp.
Tư vấn trực tiếp với chúng tôi

Liên hệ phòng khám đa khoa Âu Á để được hỗ trợ tư vấn và thăm khám tốt nhất.
- Địa chỉ: 425 Nguyễn Văn Luông - P 12 - Quận 6 - Tp.HCM ( cách vòng xoay Phú Lâm tầm 100m)
- Website : catmimat.edu.vn